Sporcuların veya aktif yaşam tarzını benimseyen bireylerin karşılaşabileceği ortopedik sorunlar oldukça çeşitlidir. Günümüzde en sık rastlanan durumlar arasında menisküs yırtığı, bilek kırığı ve haglund deformitesi ameliyatı bulunmaktadır. Bu rahatsızlıkların her biri hem günlük yaşamı hem de spor performansını doğrudan etkiler. Doğru teşhis ve tedavi ile hastaların sağlıklı bir şekilde yaşamlarına dönmeleri mümkündür.
Menisküs yırtığı
Menisküs yırtığı, diz eklemini etkileyen ve özellikle sporcularda sık görülen bir rahatsızlıktır. Diz ekleminin içinde bulunan menisküs, kıkırdak benzeri bir yapıdır ve ekleme binen yükün dengelenmesini sağlar. Ani hareketler, travmalar veya uzun süreli zorlanmalar sonucunda menisküs yırtılabilir. Bu tür yaralanmalar genç sporcularda genellikle ani bir hareket sonucu ortaya çıkarken, ileri yaşlarda menisküsün yapısının zayıflaması ile günlük aktiviteler sırasında da gelişebilir. Özellikle futbol, basketbol ve kayak gibi dizin yoğun kullanıldığı sporlarda menisküs yaralanmalarına daha sık rastlanır.
Yırtığın türüne göre belirtiler değişkenlik gösterebilir. En sık görülen semptomlar arasında dizde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve kilitlenme hissi vardır. Bazı hastalarda dizde boşalma hissi de yaşanabilir. Menisküs yırtığının teşhisi için fiziki muayene oldukça önemlidir. Bunun yanında manyetik rezonans görüntüleme (MR) de yırtığın boyutunu ve yerini belirlemede büyük rol oynar.
Sporcular için menisküs yırtığından korunmanın en etkili yolu, düzenli esneme ve kas güçlendirme egzersizleridir. Bunun yanında doğru ayakkabı seçimi ve antrenman öncesi ısınma hareketleri de büyük önem taşır. Menisküs yırtıkları hakkında daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak için menisküs yırtığı konusuna göz atılabilir.
Bilek kırığı
Bilek kırığı, günlük yaşamda düşme, çarpma veya spor sırasında yaşanan kazalar sonucunda sık karşılaşılan bir problemdir. El bileği, birçok küçük kemikten oluşur ve bu nedenle travmalara karşı hassastır. Özellikle elin üzerine düşme sırasında vücut ağırlığının bileğe yüklenmesi kırıklara yol açabilir. Çocuklarda, gençlerde ve ileri yaşlarda farklı nedenlerle bilek kırıkları görülebilir. Gençlerde daha çok spor yaralanmaları etkiliyken, yaşlılarda osteoporoz nedeniyle kemiklerin zayıflaması kırık riskini artırır.
Bilek kırıklarının en belirgin belirtisi ani gelişen şiddetli ağrıdır. Bunun yanında şişlik, morarma ve bilekte şekil bozukluğu da gözlemlenebilir. Kırığın ciddiyetine göre hasta bileğini hareket ettirmekte zorlanır ve günlük aktivitelerini yapamaz. Erken teşhis, hem iyileşme süresini kısaltır hem de kalıcı fonksiyon kayıplarını engeller. Bu nedenle kırık şüphesinde vakit kaybetmeden bir ortopedi uzmanına başvurmak gerekir.
Bilek kırığından korunmak için dikkat edilmesi gerekenler arasında spor sırasında koruyucu ekipman kullanmak, özellikle kış aylarında kaygan zeminlerde dikkatli olmak ve yaş ilerledikçe kemik sağlığını korumak için kalsiyum ve D vitamini alımına özen göstermek yer alır. Daha detaylı bilgi almak isteyenler için bilek kırığı konusunda hazırlanmış kaynaklar oldukça faydalıdır.
Haglund deformitesi ameliyatı
Haglund deformitesi ameliyatı, topuk bölgesinde kemik çıkıntısı ve bununla ilişkili yumuşak doku sorunlarının tedavisinde uygulanan bir cerrahi yöntemdir. Haglund deformitesi, topuk arkasında kemik büyümesiyle ortaya çıkan ve özellikle ayakkabı giyerken rahatsızlık veren bir durumdur. Sıklıkla genç yetişkinlerde ve özellikle topuklu ayakkabı giyen kadınlarda görülür. Aynı zamanda koşucular ve sporcular da risk altındadır.
Haglund deformitesinden korunmak için en önemli adım doğru ayakkabı seçimidir. Ayağı sıkan, sert topuklu veya aşırı yüksek ayakkabılar bu rahatsızlığın ortaya çıkma riskini artırır. Ayak sağlığını korumak isteyenlerin ayağına uygun, destekleyici ayakkabılar tercih etmesi oldukça faydalıdır. Ayrıca düzenli germe egzersizleriyle aşil tendonunun esnekliği artırılabilir. Bu konu hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için haglund deformitesi ameliyatı üzerine yazılmış içeriklerden yararlanılabilir.
